Gemi endüstrisi, çeşitli tehlikelere karşı yüksek bir risk altında çalışmaktadır ve yangınların meydana gelme olasılığı oldukça yüksektir. Bu nedenle, gemilerde güvenliği sağlamak için belirli önlemler alınması hayati önem taşımaktadır. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından kabul edilen Uluslararası Yangından Korunma ve Yangınla Mücadele Güvenliği Sözleşmesi (SOLAS) 74 Bölüm II-2, gemilerin yangına karşı güvenliğini sağlamak için bir dizi önlem ve gereksinimler belirlemektedir.
Bu önlemler, gemilerdeki yangınların önlenebilir olması ve kontrol altına alınabilmesi için tasarlanmıştır. SOLAS 74 Bölüm II-2 kapsamında gemilerin yangına karşı güvenliği sağlamak için alınması gereken önlemler şunlardır:
SOLAS 74 Bölüm II-2 Yangın alarm sistemleri:
Gemilerdeki yangınların erken tespiti için tasarlanmıştır. Bu sistemler, gemideki yangın algılama cihazları ve yangın alarm butonlarından oluşur.
Yangın algılama cihazları, geminin farklı bölgelerine yerleştirilir ve hava akımı, ısı, duman, ışık gibi faktörleri algılarlar. Algılama cihazları, bir yangın çıktığında, alarm sistemine sinyal gönderirler ve alarm sistemi de gemideki yangınların tespit edilmesine yardımcı olur.
Yangın alarm butonları ise, gemideki personelin yangın durumunda alarmı manuel olarak çalıştırabilmesi için tasarlanmıştır. Yangın alarm butonları, geminin farklı bölgelerinde kolayca erişilebilir bir konumda bulunmalıdır.
Yangın alarm sistemleri, gemideki yangınların erken tespit edilmesine yardımcı olur ve gemideki personeli yangın durumunda uyarmak için tasarlanmıştır. Ayrıca, yangın alarm sistemleri, geminin diğer yangın söndürme sistemleriyle birlikte çalışarak, yangının kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Yangın alarm sistemleri, SOLAS 74 Bölüm II-2 kapsamında gemilerde yangına karşı güvenliği sağlamak için alınması gereken önlemler arasında yer almaktadır.
SOLAS 74 Bölüm II-2 Yangın söndürme sistemleri:
Gemideki yangınların söndürülmesi veya kontrol altına alınması için tasarlanmıştır. Bu sistemler, gemideki farklı bölgelere yerleştirilen farklı tipte söndürme sistemlerini içerebilir.
SOLAS 74 Bölüm II-2 kapsamında söndürme sistemlerinden bazıları şunlardır:
- Su Söndürme Sistemi: Bu sistem, geminin farklı bölgelerine yerleştirilmiş borular aracılığıyla su püskürtmek suretiyle yangını söndürmeyi amaçlar. Yangın algılama cihazları tarafından algılanan yangın durumunda, otomatik olarak aktive olabilir. Ayrıca, manuel olarak da çalıştırılabilir.
- Köpük Söndürme Sistemi: Bu sistem, yangının yayılmasını önlemek veya söndürmek için köpük kullanır. Söndürme maddesi, geminin farklı bölgelerine yerleştirilen borular aracılığıyla püskürtülür.
- Gaz Söndürme Sistemi: Bu sistem, yangının yayılmasını önlemek veya söndürmek için gaz kullanır. Bu sistem, geminin farklı bölgelerinde yerleştirilen gaz silindirlerinden veya doldurma istasyonlarından gazı, söndürme cihazlarına bağlanan borular aracılığıyla püskürtür.
- Kuru Kimyevi Toz Söndürme Sistemi: Bu sistem, yangının söndürülmesi veya kontrol altına alınması için kimyevi bir toz kullanır. Kimyevi toz, geminin farklı bölgelerine yerleştirilen borular aracılığıyla püskürtülür.
Yangın söndürme sistemleri, SOLAS 74 Bölüm II-2 kapsamında gemilerde yangına karşı güvenliği sağlamak için alınması gereken önlemler arasında yer almaktadır. Bu sistemler, gemideki yangınların kontrol altına alınmasına ve olası yangınların yayılmasının önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca, gemideki personelin ve geminin mürettebatının güvenliği için de hayati önem taşımaktadır.
SOLAS 74 Bölüm II-2 Yangın Sınıflandırması:
Yangınların ne kadar tehlikeli olduğunu belirlemek için kullanılan bir sistemdir. Bu sınıflandırma, yangının kaynağı, yanıcı maddelerin cinsi ve yangının yayılma hızı gibi faktörlere göre belirlenir. Yangın sınıflandırması, yangınla mücadele stratejilerinin belirlenmesi ve uygun söndürme yöntemlerinin seçilmesi için önemlidir.
Yangınlar genellikle dört sınıfa ayrılır:
Sınıf A: Bu sınıfta yer alan yangınlar, yanıcı katı maddelerden kaynaklanır. Ahşap, kağıt, karton, tekstil ürünleri, kumaş ve benzeri malzemeler bu sınıfa örnek olarak verilebilir.
Sınıf B: Bu sınıfta yer alan yangınlar, yanıcı sıvı maddelerden kaynaklanır. Benzin, mazot, yağlar, boyalar, solventler, alkol ve benzeri malzemeler bu sınıfa örnek olarak verilebilir.
Sınıf C: Bu sınıfta yer alan yangınlar, yanıcı gaz maddelerden kaynaklanır. Propan, metan, bütan, hidrojen ve benzeri gazlar bu sınıfa örnek olarak verilebilir.
Sınıf D: Bu sınıfta yer alan yangınlar, yanıcı metal maddelerden kaynaklanır. Magnezyum, alüminyum, titanyum ve benzeri metaller bu sınıfa örnek olarak verilebilir.
Sınıf E: Elektrik yangınları veya elektrikli cihazların yangınları olarak da bilinir. Bu yangınlar, elektrikli cihazların arızalanması, kısa devre veya elektrik kontağından kaynaklanabilir. Bu tür yangınlar, elektrik akımı kesilmeden önce söndürülmezse hızla yayılabilir ve çok sıcak bir ortam yaratabilir.
E sınıfı yangınlar, diğer yangın sınıflarından farklı olarak, su veya köpük gibi geleneksel yangın söndürme yöntemleriyle söndürülemezler.
Ayrıca, bazı yangınlar birden fazla sınıfa ait olabilir. Örneğin, bir elektrik yangını hem sınıf A hem de sınıf C olarak sınıflandırılabilir.
Yangın sınıflandırması, yangının doğasını anlamak ve yangına müdahale etmek için gerekli önlemleri almak açısından önemlidir. Yangın söndürme sistemleri, sınıfına göre uygun söndürme maddesi kullanarak yangınların kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Ayrıca, personel eğitiminde yangın sınıflandırmasının önemi de vurgulanır ve doğru yangın söndürme yöntemleri öğretilir.
SOLAS 74 Bölüm II-2 Acil Durum Planları
Gemilerde yangınların önlenmesi ve mücadele edilmesi için hazırlanan belgelerdir. Bu planlar, gemideki personelin yangın durumunda yapması gerekenleri ve yangın söndürme ekipmanlarının nasıl kullanılacağını detaylı şekilde açıklar.
Acil durum planları, gemideki personelin yangın durumunda güvenliği sağlamak için bilgilendirilmesini ve eğitilmesini sağlar. Bu planlar ayrıca, yangınla mücadelede görev alacak personelin belirlenmesi, yangın ekipmanlarının belirlenmesi ve kullanımı, yangınla mücadele ekipmanlarının düzenli olarak bakım ve onarımlarının yapılması, yangın riski taşıyan malzemelerin depolanması ve ele alınması gibi konuları kapsar.
Acil durum planları, gemideki personelin hangi durumlarda ne yapacağını öğrenmesini ve uygulamasını sağlar. Bu sayede, gemideki yangınların önlenebilir olması ve kontrol altına alınabilmesi sağlanır. Yangın söndürme sistemleri, yangınla mücadele ekipmanları ve acil durum planları, gemilerin yangına karşı güvenliğini sağlamak için bir bütün olarak ele alınmalıdır. Bu sayede, gemilerde yangınların kontrol altına alınması ve gemideki personelin güvenliği sağlanabilir.
SOLAS 74 Bölüm II-2 Yangın Ekipmanları
Yangın söndürme ve yangın önleme amaçlarıyla tasarlanmış özel araç, gereç ve ekipmanlardır. Bu ekipmanlar, gemilerdeki yangın riskini azaltmak ve yangınların olası hasarını en aza indirmek için kullanılır.
Gemilerde kullanılan yangın ekipmanları arasında şunlar yer alır:
Yangın söndürme cihazları: Gemilerde kullanılan yangın söndürme cihazları, yangınların söndürülmesi veya kontrol altına alınması için tasarlanmıştır. En yaygın olarak kullanılan yangın söndürme cihazları arasında CO2, toz, köpük, su spreyi ve halon sistemleri bulunur. Bu cihazlar, yangının sınıfına ve yangının büyüklüğüne bağlı olarak seçilir.
Yangın hortumları: Yangın hortumları, gemilerde yangınla mücadele için kullanılan önemli araçlardan biridir. Yangın hortumları, yangın söndürme cihazlarından farklı olarak yangınla mücadele için su sağlar. Yangın hortumları genellikle geminin güvertesinde bulunur ve yangın çıktığında kolayca erişilebilir olmalıdır.
Yangın pompaları: Yangın pompaları, gemilerde kullanılan yangın söndürme sistemlerindeki suyun basıncını arttırmak için kullanılır. Yangın pompaları, gemideki yangın söndürme cihazları ve yangın hortumları için su basıncı sağlamak için tasarlanmıştır.
Duman ve ısı dedektörleri: Duman ve ısı dedektörleri, gemilerdeki yangınların erken tespiti için kullanılır. Bu cihazlar, gemideki yangın algılama sistemlerinin bir parçası olarak çalışır ve gemideki personeli yangın durumunda uyarmak için tasarlanmıştır.
Emniyetli çıkışlar: Gemilerdeki yangınlar sırasında, personelin gemiden güvenli bir şekilde çıkması için emniyetli çıkış yolları sağlanmalıdır. Bu çıkışlar, gemideki personelin yangın çıktığında hızlı ve güvenli bir şekilde tahliye edilmesini sağlar.
Römorkörler ve yangın söndürme gemileri: Büyük gemiler için, yangın söndürme gemileri ve römorkörler, yangınla mücadelede önemli bir role sahiptir. Bu gemiler, yangının kontrol altına alınması için büyük miktarlarda su sağlayabilir ve geminin tahliye edilmesinde yardımcı olabilir.
Kişisel koruyucu ekipmanlar: Yangınla mücadele ederken, gemideki personelin güvenliği de önemlidir. Bu nedenle, gemilerdeki yangın ekipmanları arasında diğer yangın söndürme ekipmanları şunları içerebilir:
Yangın battaniyeleri: Yangın battaniyeleri, küçük yangınları söndürmek için kullanılan bir ekipmandır. Yangın battaniyeleri, özellikle yağlı atıkların bulunduğu mutfaklar gibi yangın riski yüksek alanlarda bulundurulur.
Su hortumu: Su hortumu, yangın söndürme ekipmanları arasında en yaygın olanıdır. Su hortumları, yangınların söndürülmesinde önemli bir rol oynar. Geminin farklı bölgelerine yerleştirilmiş yangın musluklarından su alınarak yangın söndürme işlemi gerçekleştirilir.
Köpük cihazı: Köpük cihazları, sıvı yangınlarının söndürülmesinde kullanılır. Köpük cihazları, yangın bölgesine köpük püskürtmek suretiyle yangının yayılmasını önler ve yangının söndürülmesine yardımcı olur.
Gaz söndürme sistemleri: Gaz söndürme sistemleri, özellikle hassas ekipmanların bulunduğu bölgelerde kullanılır. Bu sistemler, yangın söndürmek için gazı yangın bölgesine püskürtür ve oksijenin yanmayı sürdürmesini engeller.
Toz söndürme sistemleri: Toz söndürme sistemleri, yangın söndürmek için toz bulutu yaratır ve böylece yangın bölgesindeki oksijenin yanmayı sürdürmesini engeller.
CO2 söndürme sistemleri: CO2 söndürme sistemleri, özellikle elektrikli ekipmanların bulunduğu alanlarda kullanılır. CO2 gazı, yangın bölgesine püskürtülerek yangının söndürülmesine yardımcı olur.
Yangın ekipmanları, gemideki yangınların kontrol altına alınmasına ve gemi personelinin güvenliğinin sağlanmasına yardımcı olur. Gemi personeli, yangın söndürme ekipmanlarının kullanımı konusunda eğitimli olmalı ve acil durumlarda doğru şekilde kullanabilmelidir. Ayrıca, yangın ekipmanlarının bakım ve kontrolleri de düzenli olarak yapılmalıdır.
Personel eğitimi, gemideki tüm personelin yangın önleme ve yangınla mücadele teknikleri konusunda eğitilmesini içerir. Eğitim programı, gemideki personelin yangının nasıl başlayabileceği, yangın risklerini nasıl azaltabileceği, yangınların nasıl söndürülebileceği ve gemideki yangın ekipmanlarının nasıl kullanılacağı konularını kapsar.
Personel eğitimi, gemideki personelin yangınla mücadele konusunda bilinçli olmasını sağlar ve gemideki yangın risklerinin azaltılmasına yardımcı olur. Eğitim programı, gemideki herkesin katılımını içerir ve düzenli olarak tekrarlanır.
Eğitim programı, gemideki personelin yangın durumunda nasıl hareket etmesi gerektiğini de içerir. Personel, yangın durumunda hızlı bir şekilde harekete geçmeli ve gemideki acil durum planlarını takip etmelidir. Yangın söndürme ekipmanları nasıl kullanılacağı, yangının sınıfına göre uygun söndürme yöntemlerinin nasıl seçileceği ve yangın söndürme ekipmanlarının bakımı ve kullanımı hakkında bilgilendirme yapılır.
Personel eğitimi, gemideki yangın risklerini azaltmak ve yangınların kontrol altına alınmasını sağlamak için önemli bir rol oynar. Yangın önleme ve yangınla mücadele tekniklerinin doğru bir şekilde uygulanması, gemideki personelin güvenliği ve geminin güvenliği açısından hayati önem taşır.
SOLAS 74 Bölüm II-2 Güvenlik yönetim sistemi (GYS) yani diğer adıyla Uluslararası Güvenli Yönetim Kodu veya ISM Kodu (İngilizce: International Safety Management Code)
Gemi endüstrisinde güvenliği sağlamak ve gemi kazalarını önlemek için kullanılan bir yönetim sistemidir. GYS, gemilerin güvenli bir şekilde işletilmesi için tüm personel tarafından benimsenen bir yaklaşımı teşvik eder.
GYS, gemide güvenli bir işyeri ortamı yaratmak ve gemideki personelin ve yolcuların güvenliğini sağlamak için bir dizi prosedür ve yönergeler içerir. Bu prosedürler, gemideki personelin görevlerini nasıl yapacağına, acil durumlarla nasıl başa çıkacağına ve geminin güvenli bir şekilde işletilmesi için hangi önlemlerin alınması gerektiğine dair talimatlar sağlar.
GYS, gemi endüstrisinde yaygın olarak kullanılan ISO 9001 ve ISO 14001 gibi uluslararası standartları içerir. Bu standartlar, gemideki personelin işlerini nasıl yapacağına, prosedürlerin nasıl uygulanacağına, prosedürlerin nasıl belgeleneceğine ve prosedürlerin nasıl gözden geçirileceğine dair talimatlar sağlar.
GYS, gemideki personelin eğitimi, acil durum planları, yangın ve diğer tehlikelerle mücadele ekipmanlarının bakımı ve kullanımı gibi konuları da kapsar. Ayrıca, GYS, geminin güvenli bir şekilde işletilmesi için gemideki personelin yeterliliğini ve performansını da değerlendirir.
GYS, gemideki personelin işlerini doğru bir şekilde yapmasını sağlar ve gemi endüstrisindeki güvenlik kültürünü geliştirir. Bu sayede, gemilerdeki kazaların önlenmesine ve gemideki personelin ve yolcuların güvenliğinin sağlanmasına yardımcı olur.
SOLAS 74 Bölüm II-2 Denetim ve sertifikasyon
Gemi endüstrisinde güvenlik standartlarının korunmasını ve gemilerin belirli kurallara uygun olarak işletilmesini sağlamak için önemli bir rol oynar. Bu süreçler, gemilerin denetimleri ve belgelendirilmesi yoluyla gerçekleştirilir.
Gemi denetimleri, gemilerin yasal gereksinimlere uygun olarak işletildiğini ve güvenli bir şekilde seyretmeye uygun olduğunu doğrulamak için yapılan incelemelerdir. Bu denetimler, gemilerin inşaatından önce, inşaat sürecinde ve işletmeye alındıktan sonra belirli aralıklarla gerçekleştirilir. Gemi denetimleri, genellikle sınıf toplulukları, klas kuruluşları veya hükümet denetimleri tarafından gerçekleştirilir.
Gemi sertifikasyonu, gemilerin yasal olarak işletilmesi için gerekli olan belgelerin verilmesi işlemidir. Gemi sertifikaları, gemilerin yasal gereksinimlere uygun olarak inşa edildiğini, donatıldığını ve işletildiğini doğrular. Ayrıca, gemilerin belirli işlevleri yerine getirebilecekleri ve güvenli bir şekilde seyretmeye uygun oldukları da onaylanır. Gemilerin sertifikasyonu, sınıf toplulukları, klas kuruluşları veya hükümetler tarafından gerçekleştirilir.
Denetim ve sertifikasyon süreçleri, gemilerin güvenli ve düzenli bir şekilde seyretmelerini ve çevrelerine olumsuz etkilerini en aza indirmelerini sağlar. Bu süreçler, gemi endüstrisindeki tüm paydaşların güvenliği ve çevresel sürdürülebilirliği sağlamak için işbirliği yapmalarına da yardımcı olur.
SOLAS 74 Bölüm II-2
