10.6 DEVRE ELEMANLARI VE AYRIŞTIRICIYA GİREN SULAR
Ayrıştırıcı devreleri, genellikle benzer elemanları içerir, ancak aralarında bazı farklılıklar olabilir. Genellikle aşağıdaki elemanlar bu devrelerde bulunur:
- Elektrik Motoru: Ayrıştırıcının çalıştırılabilmesi için bir elektrik motoruna ihtiyaç vardır. Bu motor, ayrıştırıcıyı döndüren güç kaynağını sağlar.
- Yakıt Pompası: Yakıtın dinlendirme tankından alınarak ayrıştırıcıya verilmesi için kullanılan bir yakıt pompası gereklidir. Bu pompalar, bazen ayrıştırıcıdan bağımsız olarak çalışırken bazı durumlarda ayrıştırıcıya bağlı pompalar da kullanılabilir. Bu pompalar genellikle dişli veya vidalı tiptedir.
- Ön Isıtıcı: Yakıt veya yağlama yağı, ayrıştırıcıya girmeden önce bir ön ısıtıcıdan geçirilerek ısıtılır. Bu işlem, yakıtın yoğunluğunu düşürerek viskozitesini azaltır ve ayrıştırma işleminin verimini artırır. Yakıtın yeterince ısıtılmadığı durumlarda, üç yollu pnömatik valf aracılığıyla geri gönderilerek tekrar ısıtılır.
- Basınç Şalterleri ve Göstergeleri: Ayrıştırıcıdan çıkan temiz yağlama yağı veya yakıt, alçak ve yüksek basınç presostatlarından geçirilerek normal basınç değerinde bir tanka gönderilir. Basınç şalterleri, yağlama yağı veya yakıtın basınç seviyelerini kontrol eder ve aşırı düşük veya yüksek basınç durumlarında alarmlar verir. Basınç göstergesi, sıvının devredeki basıncını gösterir.
- Operasyon Su Tankı: Ayrıştırma işlemi için gereken su, tatlı su hidroforundan gelen su ile operasyon su tankına doldurulur. Bu su, ayrıştırıcı işlemi sırasında kullanılır.
Ayrıştırma (separasyon) işlemi için su temini de önemlidir. Genellikle üç farklı türde su kullanılır:
- Kapama Suyu: Düşük basınçlı operasyon suyu olarak da adlandırılan bu su, ayrıştırıcının yan tarafından düşük basınçta ve soğuk olarak verilir ve işlem sırasında sürekli açık tutulur.
- Açma Suyu veya Şok Suyu: Yüksek basınçlı operasyon suyu olarak da adlandırılan bu su, yüksek basınçta ve soğuk olarak verilir ve işlem sırasında şok yapmak veya ayrıştırıcıyı devreye almak için kullanılır.
- Seal Suyu: Isıtma işlemiyle yakıt veya yağlama yağının sıcaklığını artırmak ve ayrıştırma operasyonuna yardımcı olmak için kullanılan bu su, yüksek basınçla ayrıştırıcıya verilir.
Günümüzde otomasyon, ayrıştırıcı işlemi için önemli bir rol oynar. Otomatik sistemler, ayrıştırıcıyı çalıştırmaktan şok yapmaya, valfleri kontrol etmekten alarmlara kadar tüm işlemleri yönetir. Ayrıştırıcı işlemi sürecini izlemek ve verimliliği artırmak için sesli ve ışıklı alarm sistemleri kullanılır.
Ayrıştırma işlemi sırasında ayrıştırıcıdan çıkan su ve çamur gibi atıklar, bir çamur devresi kullanılarak çamur tankına gönderilir. Operasyon su tankı, tatlı su hidroforundan gelen su ile doldurulur ve ayrıştırma işlemi için gerekli su temini sağlanır.
Ayrıştırma işlemi için ayrıştırıcıya üç farklı noktadan su verilir:
- Kapama Suyu: Bu su, ayrıştırıcının düşük basınçlı operasyon suyu olarak da adlandırılır. Operasyon su tankından düşük basınçla ve soğuk olarak ayrıştırıcının yan tarafından verilir. Bu su sürekli olarak açık tutulur ve işlem sırasında kullanılır.
- Açma Suyu veya Şok Suyu: Bu su, yüksek basınçlı operasyon suyu olarak adlandırılır. Bu su, operasyon su tankından veya hidrofordan daha yüksek bir basınçla ve soğuk olarak yine ayrıştırıcının yan tarafından verilir. Bu su, işlem sırasında şok yapmak veya ayrıştırıcıyı devreye almak için kullanılır.
- Seal Suyu: Bu su, yakıt veya yağlama yağının sıcaklığını artırmak ve ayrıştırma işlemine yardımcı olmak için kullanılır. Seal suyu, hidrofordan sonra elektrikli veya buharlı bir ısıtıcıdan geçirilir ve yüksek basınçla ayrıştırıcıya verilir. Bu su, yağlama yağı veya yakıt sıcaklığına yakın bir sıcaklıkta ayrıştırıcıya iletilir.
Düşük basınçlı operasyon suyu sürekli olarak devredeyken, diğer su türleri işlem sırasında ve ayrıştırıcıyı başlatmak ve durdurmak için kullanılır.
Günümüzde neredeyse tüm ayrıştırıcılar otomatik olarak çalıştırılır ve işletmeciyi uyaran sesli ve ışıklı alarm sistemleri ile donatılmıştır. Ayrıştırıcıyı devreye almak, işletmek ve izlemek için kontrol üniteleri kullanılır. Bu üniteler, ayrıştırma işlemi sırasında tüm işlemleri otomatik olarak yönetir, valfleri kontrol eder ve gerektiğinde alarmlar verir. Bu sayede ayrıştırma işlemi daha güvenli ve verimli bir şekilde gerçekleştirilir.
Ayrıştırma işlemi, yakıtın veya yağlama yağının temizlenmesi için kritik bir öneme sahiptir ve bu işlem, motorların verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için gereklidir.
Ayrıştırıcı devreleri gemilerdeki yakıt ve yağlama yağı kalitesini sağlamak ve motorların sorunsuz çalışmasını garantilemek için hayati öneme sahiptir. Bu devreler, yakıt ve yağlama yağını temizlemek, istenmeyen katı parçacıkları uzaklaştırmak ve işletme güvenliğini sağlamak için bir dizi kritik görevi yerine getirir.
Ayrıştırıcı devrelerinin etkili çalışması için bir dizi faktörün bir araya gelmesi gerekir:
- Elektrik Motoru ve Yakıt Pompası: Ayrıştırıcıyı çalıştırmak ve yakıtı veya yağlama yağını ayrıştırıcıya pompalamak için güçlü ve güvenilir bir elektrik motoruna ihtiyaç vardır. Yakıt pompası, yakıtın dinlendirme tankından ayrıştırıcıya ulaştırılmasını sağlar.
- Ön Isıtıcı: Yakıt veya yağlama yağı, ayrıştırıcıya girmeden önce ısıtılarak yoğunluğu azaltılır ve viskozitesi düşürülür. Bu işlem, ayrıştırma verimliliğini artırır.
- Basınç Şalterleri ve Göstergeler: Ayrıştırıcıdan çıkan temiz yakıt veya yağlama yağı, basınç şalterleri aracılığıyla normal basınçta bir tanka yönlendirilir. Basınç şalterleri, yakıtın veya yağlama yağının basınç seviyelerini izler ve aşırı düşük veya yüksek basınç durumlarında alarmlar verir.
- Operasyon Su Tankı: Ayrıştırma işlemi sırasında kullanılan su, operasyon su tankı içinde saklanır. Bu su, ayrıştırıcı işlemi sırasında gerekli olan su kaynağını sağlar.
- Kapama Suyu, Açma Suyu ve Seal Suyu: Bu farklı tipteki sular, ayrıştırma işlemi için önemlidir. Kapama suyu sürekli olarak ayrıştırıcıyı kapatırken, açma suyu yüksek basınçlı şok yapmak veya ayrıştırıcıyı başlatmak için kullanılır. Seal suyu, yakıt veya yağlama yağının sıcaklığını artırmak ve ayrıştırma operasyonuna yardımcı olmak için kullanılır.
Ayrıştırma işlemi, yakıtın veya yağlama yağının temizlenmesi ve motorların verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için hayati bir öneme sahiptir. Bu nedenle ayrıştırıcı devrelerinin düzgün çalışması ve otomasyonunun etkili bir şekilde izlenmesi büyük bir öneme sahiptir. Bu sistemler, gemilerin güvenli ve verimli bir şekilde seyir yapmasına katkıda bulunur.