10.7.2 MERKEZKAÇ KAVRAMA

10.7.2 MERKEZKAÇ KAVRAMA

Tabloda gösterilen yapının bir yanı, şaftın içine girdiği yer dışında kapalıdır. Diğer yanı açık ve ucunda yatay bir şafta somunla bağlı bir silindirik disk bulunur. Bu yapı, hareketi kavrama balataları aracılığıyla bu diske ileten bir sistem içerir. Motor şaftına bir kaplin aracılığıyla bağlı olan ara şaft üzerinde, genellikle üç adet balata bulunur. Bu balatalar, merkezkaç kuvvet etkisiyle dışa doğru açılır ve kavrama diskinin iç yüzeyine temas eder. Bu temas, motorun hareketini separatör karterindeki yatay dişli ve şafta iletmek için kullanılır.

Kavrama balataları, başlangıçta diskin iç yüzeyine temas ederken düşebilir, ancak genellikle 3-5 dakika içinde kavrama silindirinin iç yüzeyine yapışır ve motor devrini yatay dişli ve şaft aracılığıyla ileterek işlemi tamamlar.

Bu yapı, motorun gücünü verimli bir şekilde aktarırken aynı zamanda kavrama işlevini yerine getirir. Şöyle düşünülebilir:

• Motor şaftı, başlangıçta hareketin kaynağıdır. Motor tarafından üretilen güç bu şaft üzerinden gelir.
• Elastik kaplin, motor şaftını ara şafta bağlar ve bu bağlantıda titreşimleri azaltarak motorun düzgün çalışmasını sağlar.
• Ara şaft, kavrama balatalarına bağlıdır ve bu balatalar motor hareketini alır. Bu balatalar merkezkaç kuvvet etkisiyle açılır ve kavrama diskinin iç yüzeyine temas eder.
• Kavrama diski, motor gücünü alır ve bu gücü yatay şafta iletmek için kullanılır.
• Yatay şaft, motorun hareketini yatay dişliye aktarır.
• Yatay dişli, nihayet motorun hareketini separatör karterindeki dişli iletmek için kullanılır.

Bu sistem, motorun hareketini başlatır, kontrol eder ve ileterek farklı bileşenler arasında güvenli ve etkili bir enerji aktarımı sağlar. Bu nedenle, Şekilde gösterilen bu yapı, endüstriyel ve mekanik sistemlerde kullanılan bir yaygın bileşen dizisi olarak önemlidir.

Bu yapı, genellikle birçok endüstriyel ve mekanik uygulamada bulunur ve bir dizi önemli işleve hizmet eder:

1. Motor Gücünün Aktarımı: Motorun ürettiği güç, motor şaftından başlayarak bu sistemin içindeki bileşenler aracılığıyla aktarılır. Bu, makinelerin çalışmasını sağlayan temel bir işlemdir.
2. Kavrama İşlevi: Kavrama balataları, motorun hareketini başlatmak ve durdurmak için kullanılır. Balataların teması, motor gücünün aktarımını kontrol etmeye yardımcı olur.
3. Titreşim Emilimi: Elastik kaplin, motor şaftını ara şafta bağlarken titreşimleri absorbe eder ve motorun düzgün çalışmasını sağlar.
4. Merkezkaç Kuvvet İle Çalışma: Balataların merkezkaç kuvvet etkisiyle açılıp kapanması, motorun devrini ve güç aktarımını etkiler. Bu, motorun performansının ayarlanmasına yardımcı olur.
5. Güvenlik ve Kontrol: Bu sistem, motor gücünün güvenli ve kontrollü bir şekilde iletilmesini sağlar. Özellikle endüstriyel makinelerde, işçilerin ve ekipmanın güvenliği için kritik öneme sahiptir.

Bu tür sistemler, otomobillerden endüstriyel makineler ve daha pek çok alanda kullanılır. İşte bu sistem, karmaşık makinelerin ve araçların güvenilir ve verimli bir şekilde çalışmasına katkıda bulunur. İnşaat makinelerinden fabrika üretim hatlarına kadar birçok uygulamada bu tür yapılar bulunur ve endüstriyel süreçlerin temel bir parçasıdır.

Bu tür sistemlerin kullanıldığı çeşitli endüstriyel ve mekanik uygulamaların bazı örnekleri aşağıda verilmiştir:

1. Otomobiller: Araçların şanzıman sistemlerinde, motor gücünün tekerleklere iletilmesi ve hız kontrolünün sağlanması için benzer yapılar kullanılır. Otomatik ve manuel şanzımanlar, kavrama diskleri, şaftlar ve dişliler içerir.
2. Endüstriyel Makineler: İnşaat ekipmanları, üretim makineleri ve diğer endüstriyel makineler, güç aktarımını ve kontrolünü sağlamak için bu tür yapıları kullanır. Örneğin, konveyör bantlarının hareketi, bu tür sistemlerle kontrol edilir.
3. Jeneratörler: Jeneratörlerde, motorun ürettiği dönme hareketi elektrik enerjisine dönüştürülür ve bu yapılar, güç aktarımını ve hız kontrolünü kolaylaştırır.
4. Tarım Makineleri: Tarım ekipmanları, traktörler ve diğer tarım makineleri, motor gücünün hareketi ve işlevi için bu tür bileşenleri içerir. Örneğin, bir traktörün hareketi, motor gücünün tekerleklere iletilmesi ile sağlanır.
5. Deniz Taşıtları: Deniz taşıtları, motor gücünün pervanelere aktarılması için benzer yapıları kullanır. Motor şaftları, kavrama sistemleri ve dişliler bu tür uygulamalarda önemlidir.

Bu yapılar, endüstriyel süreçlerin verimli ve güvenilir bir şekilde işlemesine yardımcı olur. Ayrıca, bu sistemlerin bakımı ve düzenli kontrolü, makinelerin ömrünü uzatmaya ve güvenlik standartlarını karşılamaya yardımcı olur. Dolayısıyla, endüstriyel sektörde ve mekanik uygulamalarda bu tür yapıların anlaşılması ve etkili bir şekilde kullanılması büyük bir öneme sahiptir.