10.7.7.4 Gravite (Ağırlık) Diski
Gravite diski, ayrıştırıcılarda oldukça önemli bir rol oynar ve ayrıştırma işlemi sırasında ara yüzeyi ayarlayarak su çıkışını kontrol etmek için kullanılan halka şeklinde bir bileşendir. Üst çanak (çanak başlığı) üzerine monte edilir ve küçük bir kilit halkası ile sıkıca sabitlenir. Ayrıştırma işlemi gerçekleştirilirken, kullanılacak gravite diski, ayrıştırılacak yağ veya yakıtın yoğunluğu ile sıcaklığına bağlı olarak seçilmelidir.
Kılavuzlarda, yoğunluk ve ayrıştırma sıcaklığına göre uygun gravite diskinin ölçüsü bazen hazır tablolar halinde sunulur. Diğer durumlarda ise işletmeci, hazır diyagramları veya nomogramları kullanarak kullanılan yakıtın yoğunluğu, ayrıştırma sıcaklığı ve akış miktarına göre uygun gravite diski seçer. Ayrıştırma işleminde, seçilen gravite diskinin iç çapı son derece kritiktir.
Gravite diski iç çapı, doğru bir ayrışma sağlamak için son derece önemlidir. Eğer seçilen gravite diski iç çapı gereken ölçülerden büyükse, ara yüzey disk grubunun delikleri ile dış kenarı arasında oluşur. Buna “yakıtın dışarı vermesi” denir. Eğer seçilen gravite diski iç çapı gereken ölçülerden küçükse, ara yüzey disk grubundan merkeze doğru hareket eder ve bu durumda su, yağ veya yakıtla karışabilir.
Sıvı-sıvı ayrıştırma işlemi sırasında, gravite diski sıcaklık ve yoğunluğa bağlı olarak seçilirken, sıvı-katı ayrıştırma işlemi sırasında ise genellikle en küçük gravite diski kullanılır. Gravite diskinin seçimi için örnek bir açıklama yapmak gerekirse, 960 kg/m³ yoğunluğa sahip bir yakıtın 90°C sıcaklıkta ayrıştırılması gerektiğini düşünelim. Bu durumda, yoğunluk değeri 960 kg/m³ olan yoğunluk bölgesini ve sıcaklık değeri 90°C olan sıcaklık bölgesini birleştiren bir çizgi çizilir. Ardından, bu çizginin sağa doğru bir çizgi ile kesiştiği nokta, kullanılması gereken gravite diskinin bölgesini belirler. Bu örnekte, 73,5 mm iç çaplı bir gravite diski kullanılmalıdır.
Bazı durumlarda, bu tablonun yanında akış miktarı için bir tablo bulunabilir. Yoğunluk ve sıcaklık için çizilen çizgilerin kesiştiği noktadan sağa doğru bir yatay çizgi çizilir ve bu çizgi, kullanılacak akış miktarı çizgisi ile kesişir. Kesişme noktası, hangi gravite diskinin kullanılacağını belirler.
Gravite diski, ayrıştırıcı sistemlerin ayrıştırma işlemi sırasında kritik bir bileşeni olarak işlev görür. Bu halka şeklindeki parça, ayrıştırıcının su çıkışını kontrol etmek ve ara yüzeyi ayarlamak için kullanılır. Üst çanak (çanak başlığı) üzerine monte edilen gravite diski, küçük bir kilit halkası ile sabitlenerek yerine oturtulur. Ayrıştırma yapılacak sıvının özelliklerine bağlı olarak, doğru gravite diski seçilmelidir.
Kullanıcılar için, yoğunluk ve ayrıştırma sıcaklığına göre uygun gravite diski ölçülerini sağlayan tablolar veya grafikler mevcuttur. Bu tablolar, operatörlere doğru gravite diski seçiminde rehberlik eder. Ayrıca, işletme el kitapları ve bakım kılavuzları, sıvıların özelliklerine bağlı olarak hangi gravite diskinin kullanılması gerektiği konusunda bilgi sunar.
Gravite diskinin iç çapı, ayrıştırma işlemi için hayati bir öneme sahiptir. Doğru iç çap seçildiğinde, ara yüzey, disk grubunun delikleri ile disk grubunun dış kenarı arasında oluşur. Ancak, eğer gravite diski iç çapı gereken ölçülerden daha büyükse, sıvı dışarıya sızabilir, bu durum “yakıtın dışarı verilmesi” olarak adlandırılır. Tam tersine, eğer gravite diski iç çapı gereken ölçülerden daha küçükse, ara yüzey disk grubundan merkeze doğru hareket eder ve bu durumda su, yağ veya yakıtla karışabilir.
Sıvı-sıvı ayrıştırma işlemi sırasında, gravite diski sıcaklık ve yoğunluğa bağlı olarak seçilir. Öte yandan, sıvı-katı ayrıştırma işlemi sırasında ise en küçük gravite diski genellikle kullanılır. Örneğin, 960 kg/m³ yoğunluğa sahip bir yakıtın 90°C sıcaklıkta ayrıştırılması gerektiğinde, uygun yoğunluk ve sıcaklık değerleri tabloya işaretlenir. Bu değerlerin kesiştiği noktada hangi gravite diskinin kullanılacağı belirlenir. Bu şekilde, ayrıştırma işleminin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlanır.
Gravite diski, ayrıştırıcının performansını optimize etmek ve sıvının ayrışma sürecini düzenlemek için kullanılan bir unsurdur. Bu parça, ayrıştırıcının üst çanak (çanak başlığı) bölgesine monte edilir ve akışın doğru şekilde kontrol edilmesini sağlar. Gravite diski seçimi, ayrıştırılacak sıvının özelliklerine, yoğunluğuna ve sıcaklığına bağlı olarak yapılmalıdır.
Kılavuzlar ve kaynaklar, operatörlere hangi gravite diskinin hangi koşullarda kullanılması gerektiğine dair rehberlik sunar. Bu rehberlik, yoğunluk, sıcaklık ve akış miktarı gibi faktörleri içerir. Gravite diski iç çapının doğru seçimi, ayrıştırma işleminin verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.
Bununla birlikte, gravite diski iç çapı ayrıştırma işleminin temelini oluşturur. Eğer seçilen gravite diskinin iç çapı gereken ölçülerden büyükse, sıvı dışarı sızabilir ve bu durum istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Tersine, eğer iç çap gereken ölçülerden küçükse, ara yüzey içe doğru hareket edebilir ve bu da istenmeyen sıvı karışımına neden olabilir.
Sıvı-sıvı ayrıştırma işlemi sırasında, gravite diski yoğunluğa ve sıcaklığa göre seçilirken, sıvı-katı ayrıştırma işlemi sırasında en küçük gravite diski kullanılır. Bu, ayrışma işleminin türüne bağlı olarak en uygun sonuçları elde etmek için kritik bir faktördür. Örneğin, yakıtın yoğunluğu ve sıcaklığına bağlı olarak doğru iç çapı seçmek, ayrışma işleminin başarısını belirler.
