2.10 İçten Eksantrik (Hilal Ayraçlı) Pompalar
İçten eksantrik pompalar, iç ve dış dişlilerden oluşur. Bu pompalar, iç dişli ve dış dişliden oluşan bir yapıya sahiptir. Bu dişliler hilal şeklinde bir yapı oluşturur ve gövdeye pin ile sabitlenir.
Bu tür pompada, dıştaki dişli tahrik eden dişlidir ve her iki dişli aynı yönde döner. Ancak içteki dişlinin devri, dıştaki dişliden daha hızlıdır. Sıvı (genellikle hidrolik yağ veya yakıt), dişlilerin hilal şeklinde ayrıldığı bölgede hacmin arttığı yerde pompaya emilir. Dişlilerin hilalin diğer ucunda temas ettiği yer ise hacmin azaldığı kısımdır ve burada sıvı basılır. Bu tip pompa, düşük basınçlı (genellikle 60-70 bar altı) sistemlerde düşük veya yüksek viskoziteli sıvıları taşımak için kullanılır.
içten eksantrik pompanın çalışma ve akıkanın transfer edilmesini adım adım gösterir. Pompa, saat yönünün tersine döner. İçteki dişlinin diş sayısı 7 iken, dıştaki dişlinin diş sayısı 9’dur. Bu durumda dıştaki dişli 7 devir yaparken içteki dişli 9 devir yapar. Dişliler dönerken içteki ve dıştaki dişli beraber hareket etmelerine rağmen farklı diş sayılarından dolayı aralarında boşluklar meydana gelir. Akıkan, aşağıdaki pompanın sol tarafındaki dişler arasındaki boşluklardan ve hacmin arttığı bölgeden pompanın içine emilir.
Görüldüğü gibi, emilen akıkan iç ve dış dişliler arasındaki boşluklar aracılığıyla taşınmakta ve sabit olan hilal, dişliler arasında sızdırmazlık perdesi oluşturmaktadır.
Sağ tarafta, hilalin ucuna yakın yerde, iç ve dış dişliler arasındaki boşlukta hacmin azalmaya başlamasıyla birlikte akıkan da basılmaya başlar. Bu süreç sürekli olarak devam eder ve akıkan istenilen şekilde devreye basılır.
