8.12.1 EMNİYET VALFİ
Emniyet valfi, birçok farklı uygulama alanında aşırı basınçları kontrol etmek ve sistemlerin güvenliğini sağlamak için kullanılan önemli bir valf türüdür. Özellikle ana makineler, kazanlar, sintine separatörleri, evaporatörler, hidroforlar, hava tüpleri ve buzluk kompresörleri gibi sistemlerde yaygın olarak kullanılırlar.
Emniyet valflerinin çalışma prensibi şu şekildedir:
- Emniyet valfi, ayarlanan bir basınç değerini temel alır. Bu basınç, sistemdeki güvenli çalışma sınırları içinde olmalıdır.
- Sistemdeki akışkan (örneğin, buhar, yakıt, su veya hava) basınç ayarlanmış değeri aştığında, emniyet valfinin alt tarafındaki basınç artar.
- Emniyet valfi, ayarlanmış basınç değerine ulaşıldığında veya aşıldığında açılır. Bu, valfin diskini yukarı kaldırarak akışkanın tahliye edilmesine izin verir.
- Akışkan, emniyet valfi vasıtasıyla sistemden dışarı atılır, böylece aşırı basınç sistemden uzaklaştırılır.
- Sistemdeki basınç ayarlanmış güvenli seviyeye geri düştüğünde, emniyet valfi kapanır. Bu, akışkanın tahliye edilmesini durdurur ve sistemin güvenli çalışma koşullarına geri dönmesini sağlar.
Emniyet valflerinin ayarı, valfin üzerindeki ayar somunları veya saplamalar aracılığıyla yapılır. Bu ayarlar, valfin yay kuvvetini değiştirerek basınç ayarını etkiler. Somunların sıkılması, yay kuvvetini artırırken, gevşetilmesi basınç ayarını düşürür. Bazı emniyet valfleri ise ayar saplamaları bulundurmaz ve ayar pul veya rondela eklemek veya çıkarmakla basınç ayarı yapılır.
Emniyet valfleri, sistemin aşırı basınç altında çalışmasını engeller ve bu nedenle önemlidir. Kazanlarda kullanıldıklarında, aşırı buhar basıncını önlerler ve olası patlamaları engellerler. Diğer sistemlerde de benzer şekilde çalışarak güvenlik sağlarlar.
Farklı tipte emniyet valfleri, çeşitli uygulama alanlarına göre tasarlanır ve kullanılır. Çeşitli tipleri, farklı yapıları ve ayarlanabilir basınç değerleri vardır, bu da onları farklı işlevlere uygun hale getirir.
Basınç Ayarlama Valfi (Regülasyon Valfi):
- Basınç ayarlama valfi, sistemdeki akışkanın belirli bir basınç seviyesinde kalmasını sağlamak için kullanılır.
- Genellikle hidrofor sistemlerinde ve su dağıtım sistemlerinde kullanılırlar.
- Bu valfler, ayarlanabilir bir basınç değeri belirlemek için kullanıcı tarafından ayarlanabilir.
- Akışkanın basınç ayarlanmış değeri aştığında, valf açılır ve fazla basınç tahliye edilir.
- Basınç düşürme valfleri de benzer bir prensiple çalışır, ancak yüksek basınçlı sistemlerde kullanılır.
By-Pass Valfi:
- By-pass valfi, sistemdeki akışkanın belirli bir bölümünü alternatif bir yola yönlendirmek için kullanılır.
- Genellikle büyük tesislerde veya sistemlerde kullanılır ve akışkanın yönlendirilmesini veya kontrolünü sağlar.
- Sistemdeki basınç veya debi değişiklikleri durumunda akışkanın yolu geçici olarak değiştirilir.
- Bu valfler, sistemdeki dengeyi sağlamak veya bakım yapılırken sistemdeki akışı sürdürmek için kullanılır.
Bu valf türleri, farklı uygulamalara uyacak şekillerde tasarlanır ve kullanılır. Her biri belirli bir işlevi yerine getirir ve sistemlerin güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.
Selenoid Valf (Elektrik Kumandalı Valf):
- Selenoid valf, elektrikle çalışan bir bobin vasıtasıyla akışkanın akışını kontrol eden bir valf türüdür.
- Genellikle otomasyon sistemlerinde, su devrelerinde ve gaz akışlarını kontrol etmek için kullanılırlar.
- Bir elektrik akımı uygulandığında, bobin mıknatıslanır ve valf açılır, akım kesildiğinde ise valf kapanır.
- Selenoid valfler, hızlı ve hassas bir şekilde akışkanı kontrol etmek için kullanılır ve uzaktan kumanda edilebilirler.
- Bakımları kolaydır, ancak zaman zaman lastik contalarının veya diyaframın değiştirilmesi gerekebilir.
Diyafram Valf:
- Diyafram valf, akışkanın akışını kontrol etmek için bir elastik diyafram kullanır.
- Genellikle atık su sistemlerinde, tank devrelerinde ve kimyasal işlemlerde kullanılırlar.
- Valfin iç mekanizması, korozif maddelere karşı dayanıklılığı artırmak için diyaframla kaplanmıştır.
- Diyafram valfler, düz ve çıkıntılı tipte olabilir. Çıkıntılı tipte olanlar sıkı bir kapanma sağlar.
- Diyafram valfler, genellikle düşük akışkan hızlarına ve düşük türbülansa ihtiyaç duyulan uygulamalarda kullanılır.
Konik Valf:
- Konik valf, iç yapısı ve diski itibarıyla glob valflere benzer, ancak dış yapısı 90 derece açıya sahiptir.
- Gemilerde servis ve dinlendirme tanklarının yakıt çıkışları ve kazan su doldurma devrelerinde kullanılırlar.
- Konik valf tamamen açıkken bile türbülans oluşturur ve akışa direnç yaratır.
- Bu valfler, tam açık ve tam kapalı konumları arasındaki konumda akışı kontrol ederler.
Her bir valf türü, belirli bir uygulama veya sistem gereksinimlerine uyacak şekilde tasarlanmış ve kullanılmıştır. Valf seçimi, sistemdeki akışkanın türü, basınç seviyeleri, akış hızları ve diğer faktörlere bağlı olarak yapılır.
Emniyet Valfi:
- Emniyet valfi, aşırı basınçları önlemek veya kontrol etmek amacıyla kullanılır.
- Ana makinalar, kazanlar, sintine separatörleri, evaporatörler, hidroforlar, hava tüpleri gibi birçok uygulamada kullanılır.
- Emniyet valfi, belirli bir basınç seviyesine ayarlanır ve bu seviyeyi aşan basınç durumlarında otomatik olarak açılır, fazla akıkanı tahliye eder.
- Örneğin bir kazan emniyet valfi, kazandaki buhar basıncı ayarlanan seviyeyi aştığında kazanın patlamasını önler.