9.1 SİNTİNE SEPARATÖRÜNÜN ÇALIŞMA PRENSİBİ
Gemilerin sintine sularını temizlemek ve denize uygun hale getirmek için kullanılan sistemlerin bir parçası olarak sintine separatörü pompası kullanılır. Bu pompalar, sintine suyunu doğrudan sintine kuyusundan veya sintine toplama tankından alarak ayrıştırıcıya iletirler. Genellikle bu pompalar pozitif hacimli pompa türlerindendir ve emiş yetenekleri oldukça güçlüdür. Bu tür pompalardan biri helisel rotorlu pompadır.
Helisel rotorlu pompalar, bir helisel rotor ve bu rotora karşılık gelen bir statordan oluşur. Rotor ve stator, genellikle doğal veya sentetik bir lastik malzemeden yapılmıştır. Bu pompanın özelliği, asla kuru bir şekilde çalıştırılmamalıdır; yani pompa her zaman su ile çalışmalıdır.
Sintine suyu, helisel rotorlu pompalar veya benzeri pompalar aracılığıyla alındıktan sonra ayrıştırıcıya gönderilir. Ayrıştırma işlemi, Marshall-Orr modeli ayrıştırıcı gibi özel ekipmanlarla gerçekleştirilir. Bu ayrıştırıcı, sintine suyunu temizlemek için tasarlanmış bir sistemdir.
Ayrıştırıcıya giren sintine suyu, önce kum tabakalarından geçer. Bu kum tabakaları, farklı hassasiyet seviyelerine sahiptir. En alttaki kum tabakası daha kaba tanelere sahiptir (örneğin, 3,0-5,0 mm), üstteki tabakalar ise giderek daha ince tanelere sahiptir. Sintine suyu, bu kum tabakalarından geçerken içinde bulunan yağ zerrecikleri daha büyük tanelere dönüşür.
Sintine suyu, kum filtrelerinden geçtikten sonra üst taraftaki plaka veya levha filtrelerine yönlendirilir. Bu filtrelerden geçtikten sonra su, ince bir bakır boru aracılığıyla bir dedektöre (okuyucu-OCD) gönderilir. Dedektör, suyun kirlilik seviyesini ölçer. Eğer suyun kirlilik seviyesi 15 ppm’nin altındaysa, temiz su denize boşaltılır. Ancak, kirlilik seviyesi 15 ppm’nin üzerindeyse, sintine suyu tekrar ayrıştırma işlemine tabi tutulur ve temizlenmiş haliyle tekrar denize deşarj edilir.
Kirli yağ (çamur), separatörün içerisindeki bir haznede toplanır. Bu hazne, belirli bir seviyeye ulaştığında selenoid valf tarafından açılarak kirli yağın ayrılması ve ayrı bir çamur tankına aktarılması sağlanır.
Bu sistemler, gemilerin çevresel düzenlemelere uyum sağlamasına ve deniz çevresini korumasına yardımcı olan önemli bileşenlerdir. Ayrıca, gemilerin sintine sularını temizlemesi ve denize deşarj etmesi gereken ppm sınırlarına uyum sağlar, böylece deniz kirliliği önlenir ve çevre korunur.
Sintine separatörü pompaları, gemilerin sintine sularını temizleme ve denize uygun hale getirme sürecinin başlangıcında önemli bir rol oynarlar. Bu pompalar, sintine suyunu geminin farklı bölgelerinden (örneğin, makina dairesi sintine kuyusu veya ambar sintine kuyusu) alarak sintine separatörüne taşırlar. Bu pompaların genellikle pozitif deplasmanlı pompalar olduğunu söyleyebiliriz, yani belirli bir hacmi pompalamak için rotor ve stator gibi iç elemanları kullanırlar. Helisel rotorlu pompalar, bu türden bir pompaya örnek olarak verilebilir.
Helisel rotorlu pompalar, rotor adı verilen helisel bir eleman ile statör adı verilen doğal veya sentetik kauçuktan yapılmış bir elemandan oluşur. Bu pompaların çalışma prensibi, rotorün statör içinde dönerken suyun emilmesini ve ilerletilmesini sağlamaktır. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta, bu tür pompaların asla kuru olarak çalıştırılmaması gerektiğidir. Yani su veya sıvı olmadan çalıştırıldıklarında hasar görebilirler.
Sintine suyu, bu pompalar aracılığıyla alındıktan sonra ayrıştırıcıya yönlendirilir. Ayrıştırıcılar, sintine suyunun içinde bulunan katı partikülleri, yağları ve diğer kirleticileri ayrıştırmak için tasarlanmış özel sistemlerdir.
Ayrıştırma işlemi, genellikle aşağıdaki adımları içerir:
- Kum Filtreleri: Sintine suyu önce kum tabakalarından geçer. Bu kum tabakaları farklı tane boyutlarına sahiptir ve su içindeki yağ zerreciklerini daha büyük tanelere dönüştürmek için kullanılır.
- Plaka veya Levha Filtreleri: Sintine suyu daha sonra plaka veya levha filtrelerinden geçer. Bu filtreler, daha küçük partikülleri yakalar ve ayrıştırma işlemine devam eder.
- Dedektör (Okuyucu): Suyun kirlilik seviyesini ölçmek için bir dedektör kullanılır. Eğer su 15 ppm’nin altındaysa, temiz su denize deşarj edilir.
- Kirli Yağın Toplanması: Ayrıştırma sürecinde oluşan kirli yağ veya çamur, separatörün içerisinde bir haznede toplanır.
- Selenoid Valf Kontrolü: Çamur seviyesi belirli bir seviyeye ulaştığında, bir şamandıra veya seviye algılayıcı, çamur selenoid valflerini açarak kirli yağı ayrıştırıcıdan çamur tankına aktarır.
Sintine separatörü, suyun kirlilik seviyesini izler ve su 15 ppm’nin altında ise temiz suyu denize boşaltır. Ancak su hala yüksek ppm değerlerine sahipse, tekrar ayrıştırma işlemine tabi tutulur ve temizlenmiş haliyle denize deşarj edilir.
Bu sistem, gemilerin çevresel düzenlemelere uyum sağlamasına ve deniz kirliliğini önlemesine yardımcı olur. Ayrıca, kirliliğin kontrol altında tutulmasına ve deniz ekosistemlerinin korunmasına katkıda bulunur.
