SÖZLÜK
akıskan basıncı : (ing. fluid pressure) Pompanın bastıgı sıvının
devrede ölçülen basınç degeri.
amyant : (ing. asbestos) Gemilerde kazan, sıcak yakıt ve
egzoz devrelerinde kullanılan ve bu devrelerdeki isinin da dısarı kacmasını önleyen ısıya dayanıklı bez.
asınma ringi : (ing. wearing ring, casing ring) Genellikle santrifüj
pompalarda impeller ile pompa gövdesi arasında
bulunan ve impeller ile gövdenin asınmasını
önleyen bir çesit halka, asınma burcu, asınma
halkası.
baglantı elemanı : (ing. fitting) Yag, yakıt, su, hidrolik, pnömatik vb.
devrelerde genellikle agızları disli boruların
birbirlerine baglanmasında kullanılan nipel,
manon, dirsek vb. elemanların tümüne verilen ad.
bakır pul : (ing. copper washer) Genellikle hidrolik, pnömatik
ve yakıt devrelerindeki bazı baglantı elemanlarının
arasında sızdırmazlık amacıyla kullanılan belli bir iç
çapı, dıs çapı ve kalınlıgı olan halka biçimindeki
bakır malzemeden yapılan rondela veya
sızdırmazlık elemanı.
boru : (ing. pipe) Yag, yakıt, su, hava, buhar vb. devreler
ile pompaların emme ve basma devrelerini olusturan
genellikle de çelik malzemeden yapılan flençlerle
veya muhtelif baglantı elemanları ile birbirine
baglanan ve belli bir et kalınlıgına sahip silindirik
yapıdaki baglantı elemanı.
conta : (ing. gasket) Pompa gövdesi, valf kaveri ve flenç
gibi hareketsiz yerlerde kullanılan lastik, klingerit,
mantar vb. malzemelerden yapılan sızdırmazlık
elemanı.
çift etkili silindir : (ing. double acting cylinder) Hidrolik sistemlerde
kullanılan ve pistonun hem sag hem de sol
tarafından hidrolik akıskanın girdigi ve pistonun
hem ileri hem de geri hareketinin hidrolik akıskanla
yapıldıgı silindir.
çift mekanik salmastra : (ing. dual mechanical seal) Bazı pompaların aft
bogazlarında kullanılan ve birbirlerine ters konumda
olan iki adet mekanik salmastraya verilen ad.
daldız : (ing. round hole punch) Flençlere, kuler
(sogutucu) kapaklarına vb. yerlere kesilen contaların
üzerine cıvataların geçebilmesi için delik açmaya
yarayan alet, delik zımbası.
dengeli mekanik salmastra : (ing. balanced shaft seal) Pompa aftıyla birlikte
dönen hareketli eleman üzerindeki hidrolik srast
yüzeyinin gövdede bulunan sabit eleman üzerindeki
temas yüzeyinden küçük oldugu mekanik salmastra.
dengesiz mekanik salmastra : (ing. unbalanced shaft seal) Pompa aftıyla birlikte
dönen hareketli eleman üzerindeki hidrolik srast
yüzeyinin gövdede bulunan sabit eleman üzerindeki
temas yüzeyine esit oldugu mekanik salmastra.
dıs çap : (ing. outer diameter) Boru, pul, O ring gibi
dairesel elemanların dıs taraflarından alınan en
büyük ölçü.
dinamik sızdırmazlık elemanları : (ing. dynamic seals) Pompa ve hidrolik silindir
gibi hareketli yerlerde kullanılan sızdırmazlık
elemanları.
glend : (ing. gland) Pompa aft bogazlarına atılan
salmastraları iterek yuvasında kalmasını saglayan
baskı parçası.
hareketli parça (mekanik salmastrada) : (ing. rotating seal) Metal emdirilmi karbon,
reçine emdirilmis karbon, reçine baglı karbon grafit,
silikonlu grafit, cam takviyeli PTFE
(politetrafloretilen, teflon), karbon takviyeli PTFE,
diger sentetik malzemeler, tungsten karpit, krom
karpit, silikon karpit, alüminyum oksit veya steatit
gibi seramik malzemeler, kromlu çelik, nikel
kromlu çelik, nikel krom ve molibdenli çelik ile
krom molibdenli dökme demir gibi malzemelerden
yapılan ve aft üzerine geçirilerek aftla birlikte
dönen mekanik salmastra elemanı.
havalı boru : (ing. flared tube) Genellikle düsük basınçlı
yerlerde sızdırmazlık amacıyla kullanılan ve
agzında hava bulunan bakır boru.
hidrolik srast yüzeyi : (ing. hydraulic thrust surface) Mekanik
salmastralardaki hareketli parçanın gövdede
bulunan sabit parçaya pompanın transfer ettigi
sıvının basıncıyla bastıgı yüzey.
iç çap : (ing. inner diameter) Boru, pul, O ring gibi
dairesel elemanların iç taraflarından alınan en büyük
ölçü.
kalınlık : (ing. thickness) Boru, pul, O ring gibi dairesel
elemanların dıs çapı ile iç çapı arasındaki farkın
ikiye bölünmesiyle elde edilen ölçü veya bu
elemanların dıs ve iç yüzeyleri arasındaki mesafe.
karter : (ing. crankcase) Dizel makinalarda krankaft,
konnektin rod, piston rod, kroshed gibi parçaları
içinde bulunduran ve alt tarafında yag tankı olan
muhafaza.
kaver : (ing. cylinder head) Dizel makinalarda silindir
gömleginin (laynerin) üst tarafında bulunup yanma
odasında basınç olusmasına yardımcı olan ve
üzerinde enjektör, ilk hareket valfi, emniyet valfi
vb. bulunan parça.
kemaft : (ing. camshaft) Dizel makinalarda krankafttan
disli veya kayı vasıtasıyla hareket alarak yakıt
pompalarına veya emme-egzoz valflerine hareket
ileten ve üzerinde kemler bulunduran aft.
kendir : (ing. hemp thread) Kenevir ipinden yapılan ve
genellikle su devrelerinde erkek baglantı elemanları
üzerine sarılarak kullanılan sızdırmazlık elemanı.
mekanik salmastra (mekanik seal) : (ing. mechanical seal, shaft seal) Sabit (seramik
veya metal) ve hareketli (karbon) bir parça, yay ve
çesitli lastik veya O ringlerden olusan ve
pompaların aft bogazlarında kullanılarak pompanın
bastıgı sıvının pompa dısına kaçmasını veya
pompanın hava almasını önleyen sızdırmazlık
elemanı.
nipel : (ing. nipple, male) Genellikle disli boru
devrelerinde kullanılan ve ortasında anahtar için altı
köse yüzey ve bu yüzeyin diger iki üst tarafında dis
olan silindirik egikilli erkek baglantı elemanı.
O ring : (ing. O ring) O harfine benzeyen ve lastik
(kauçuk) malzemeden yapılıp hem hareketli hem de
hareketsiz yerlerde kullanılabilen bir sızdırmazlık
elemanı.
piston kolu keçesi : (ing. piston rod seal ring) Hidrolik silindirlerde
piston kolunun silindirden çıktıgı yuvada bulunup
pistonun kolu tarafındaki hidrolik akıskanın silindir
dısına kaçmasını önleyen sızdırmazlık elemanı.
pus, parmak : (ing. inch) 25,4 mm’ye esit ölçü birimi.
sabit parça (mekanik salmastrada) : (ing. stationary seal) Metal emdirilmis karbon,
reçine emdirilmis karbon, reçine baglı karbon grafit,
silikonlu grafit, cam takviyeli PTFE
(politetrafloretilen, teflon), karbon takviyeli PTFE,
diger sentetik malzemeler, tungsten karpit, krom
karpit, silikon karpit, alüminyum oksit veya steatit
gibi seramik malzemeler, kromlu çelik, nikel
kromlu çelik, nikel krom ve molibdenli çelik ile
krom molibdenli dökme demir gibi malzemelerden
yapılan ve aft üzerine geçirilerek aftla birlikte
dönen hareketli parçanın karısında olup onunla
birlikte çalıan gövde üzerindeki hareketsiz
mekanik salmastra elemanı.
salmastra : (ing. packing) Pompa aft bogazlarında birkaç adet
olarak kullanılan, pompa içindeki sıvının dısarı
kaçmasını ve pompanın hava almasını önleyen
belirli kalınlıklardaki teflon, grafit vb.
malzemelerden yapılan baglar.
salmastra kutusu : (ing. stuffing box) Pompaların aft bogazlarından
dısarı kaçak olmasını ve dısarıdan da hava
emilmesini önlemek amacıyla pompa gövdesinde
bulunan ve içine salmastra atılan yuva.
sıyırıcı keçe (toz keçesi) : (ing. wiper) Hidrolik ve pnömatik silindirlerde
piston kolu tarafından silindire toz vb. istenmeyen
nesnelerin girmesini önleyen sızdırmazlık elemanı.
sızdırmazlık elemanı : (ing. seal) Pompalarda ya da hareketli veya
hareketsiz devre ve ünitelerde sıvının dısarı
kaçmasını veya dısarıdan hava girisini önlemekte
kullanılan mekanik salmastra, yumuak salmastra,
yag keçesi, O ring, conta vb. elemanların tümüne
verilen ad.
silindir gömlegi : (ing. cylinder liner) Dizel makinalarda içinde
pistonun çalıstıgı silindirik parça, layner.
sogutma parçası (yaglama parçası) : (ing. lantern ring, cage ring) Pompa aft
bogazlarında sızdırmazlık için kullanılan üst ve alt
salmastraların arasında bulunan ve genellikle bronz
veya PTFE malzemeden yapılarak sızdırmazlık
elemanının yaglanması veya sogutulmasında
kullanılan silindirik ve ortası sogutucu veya
yaglayıcı sıvının geçebilmesi için delikli olan parça.
statik sızdırmazlık elemanları : (ing. static seals) Hareketsiz devrelerde kullanılan
kendir, teflon bant, conta, bakır pul, O ring vb.
sızdırmazlık elemanları.
saft (mil) : (ing. shaft) Genellikle elektrik motorundan bazen
de hidrolik motorlardan kaplin, kavrama veya
kayısla aldıkları hareketi, üzerlerinde tasıdıkları
impeller, pervane, disli, vida vb. hareketli
elemanlara aktaran genellikle de çelik malzemeden
yapılan uzun ve silindirik bir pompa elemanı.
teflon bant : (ing. teflon tape) Hava, yag, yakıt, su vb.
devrelerde kullanılan erkek baglantı elemanlarının
(nipel, cıvata vb.) disleri üzerine sarılarak akıskanın
dısarı kaçmasını önleyen beyaz renkte bant
eklindeki sızdırmazlık elemanı.
tek etkili silindir : (ing. single acting cylinder) ileri hareketin hidrolik
akıskan ile geri hareketin ise agırlık, yay vb.
sekillerde oldugu hidrolik silindir.
temas yüzeyi : (ing. contact surface) Mekanik salmastralarda
hareketli elemanın sabit eleman üzerindeki çalısma
yüzeyi.
tüp boru : (ing. tube or tube pipe) Genellikle hidrolik ve
pnömatik devrelerde kullanılan çelik ve bakır boru.
valf mili : (ing. valve spindle) Valf disklerinin asagı yukarı
veya saga sola hareket ettirilmesini saglayan
silindirik sekilde olan disli veya dissiz çubuk veya
mil.
yag keçesi : (ing. oil seal, seal ring) Pompa aftlarında bir veya
birkaç adet olarak kullanılan belirli bir iç çap, dıs
çap ve kalınlıgı olan halka biçimindeki sızdırmazlık
elemanı.
yay basıncı : (ing. spring tension, spring pressure) Mekanik
salmastralarda yayın baglı bulundugu hareketli
elemanı iterek sabit parçanın yüzeyine basmasını
saglayan birim yüzeye etkiyen kuvvet.
yüksük : (ing. sleeve) Genellikle yüksek basınçlı devrelerde
boruların üzerine geçirilerek sızdırmazlık saglamada kullanılan halka seklindeki kronik parca.
