SÖZLÜK
algılayıcı : (İng. probe) Sintine separatörünün (yağlı su
ayrıştırıcısının) üst tarafında toplanan farklı
yoğunluklardaki sıvıları (kirli yağ ve su) algılayarak
bu bölümde artan kirli yağ seviyesiyle çamur valfini
açan ve kirli yağı (çamuru) çamur tankına gönderen
bir çeşit cihaz veya yoğunluğa duyarlı şamandıra,
seviye ölçer.
alıcı valf : (İng. suction valve) Pompaların emme hatlarında
bulunan ve basınç düşümü az olan sülüs, küresel
veya kelebek tipindeki valf.
ambar sintine kuyusu : (İng. hold bilge well) Gemi ambarlarının
yıkanması esnasında ya da ambar açıkken tahliye
veya yükleme yapılırken ambara giren yağmur
sularının toplandığı ve ambarın baş veya genellikle
kıç taraflarında bulunan küçük bölme.
ayrılmış balast : (İng. segregated balast) Tanker tipi gemilerde gemi
dengesini sağlamak amacıyla deniz suyu yerine
tanklara alınan yüke (yakıta) verilen ad.
ayrıştırma : (İng. separation) Sintinenin (yağlı suyun), yağlı su
ayrıştırıcısı içinde bulunan filtrelerden geçirilmesi
suretiyle, sintine içindeki kirli yağ zerreciklerinin
tanecikler haline getirilerek temiz suyun kirli
yağdan ayrılması işlemi.
basınçölçer : (İng. pressure gauge) Pompa emme ve basma
hatları ile muhtelif devre ve ünitelerde bulunan ve
bulunduğu devre veya ünitelerdeki akışkanın
basıncını gösteren cihaz, basınç göstergesi,
manometre.
bileşik filtre : (İng. coalescer) Birden fazla filtre elemanının bir
arada ve bir tek grup şeklinde bulunması.
boru tüneli : (İng. duct keel) Makina dairesinden geminin baş
tarafına kadar uzanan, içinde balast ve yakıt
tanklarının alıcı ve verici boruları veya bazen de
valfleri bulunan ambarların alt tarafındaki oldukça
uzun bir tünel.
çamur : (İng. sludge) Yağlama yağı, dizel-oil, fuel-oil ve
sintine gibi sıvıların ayrıştırılması sonrasında kalan
kirli yağ, yakıt veya atık.
denize çıkış valfi : (İng. discharge valve, overboard valve) Deniz
suyu, balast ve sintine gibi sıvıları basan pompaların
bastıkları sıvının gemi dışına atılmasında kullanılan
ve makina dairesinden denize bağlantı sağlayan geri
döndürmez özellikli valf.
devre şeması : (İng. piping diagram) Yağlama yağı, yakıt, tatlı su
veya deniz suyu, sintine, balast, buhar, hava vb.
sistemlerdeki pompa, kompresör, boru, filtre,
ayrıştırıcı, valf vb. elemanlar ile sistemde kullanılan
sıvının hangi eleman ve aşamalardan geçtiğini
gösteren çizim.
dolaşım : (İng. circulation) Özellikle yağlama yağı ve tatlı su
gibi devrelerdeki akışkanın belirli tank veya
sistemlerden başka bir yere gönderilmeksizin
sürekli bu elemanlar arasında dolaştırılması.
düşük seviye alarmı : (İng. low level alarm) Herhangi bir tankta bulunan
sıvının izin verilebilir en alt seviyesinin de altına
inmeye başladığında işletmeciyi uyaran sesli ve
ışıklı uyarı.
geri yıkama : (İng. backwash) Bir ünitenin kirlenmesi
durumunda otomatik olarak sıvı akışını keserek tatlı
su veya deniz suyu ile kendini temizlemesi.
hava firar valfi : (İng. vent valve) Herhangi bir tank veya ünitenin
atmosferle bağlantısını sağlayan devre üzerinde
bulunan kontrol valfi.
helisel rotorlu pompa : (İng. progressive cavity pump) Silindirik bir yuva
içinde genellikle kauçuk malzemeden yapılmış sabit
bir stator ve onun içinde de rotor adı verilen
hareketli bir vidadan oluşan bir çeşit vidalı pompa,
mono pompa.
ısıtıcı : (İng. heater) Gemilerde kullanılan yağ, yakıt, su,
sintine gibi akışkanların genellikle buhar, nadiren de
elektrik ile ısıtılarak sıcaklığının artmasını sağlayan
borulu, plakalı (levhalı) veya rezistanslı tipteki ısı
değiştirici, hiter.
kirli su çıkışı : (İng. oily (dirty) water outlet) Sintine (yağlı su)
ayrıştırıcısından geçen sintine suyunun içinde
kirlilik oranı 15 ppm veya daha yüksek bir değerde
olduğunda kirli kabul edilen bu suyun sintineye
veya sintine toplama tankına verilmek üzere
ayrıştırıcıdan çıktığı devre veya valf.
kirli yağ : (İng. dirty oil, sludge) Yağlama yağı, dizel-oil,
fuel-oil ve sintine gibi sıvıların ayrıştırılması
sonrasında kalan kirli yağ, yakıt veya atık.
koferdam : (İng. cofferdam) Makina dairesinde sintinenin
altında bulunan ve ana makina sump (yağlama yağı
toplanma) tankını çevreleyip koruyan ancak sump
tank içinde veya sump tanka girip çıkan yağlam
yağı veya buhar borularında bir sorun olduğunda
menhol kapakları açılarak içine girilen yer veya boş
alan.
küresel valf : (İng. ball valve) Akışkan devrelerinde kullanılan
ve akışkana yol verme veya akışkanı kesme işlemini
içinde bulunan bir küre biçimli disk ile yapan
genellikle kol, bazen de hidrolik, pnömatik ve
elektrik kumandalı olarak kullanılan bir çeşit valf.
makina dairesi : (İng. engine room) Gemi pervanesini çeviren ana
makina ile bu ana makinaya yardımcı olan makina,
cihaz ve ünitelerin içinde bulunduğu genellikle
geminin kıç tarafında bulunan bir yer.
makina personeli : (İng. engine crew) Gemide makina dairesinde
çalışan, vardiya tutan veya makinalardan sorumlu
olan mühendis, elektrik zabiti, makina lostroması,
yağcı, fitter ve siliciden oluşan takım.
okuyucu : (İng. oil content detector, OCD) Yağlı su
ayrıştırıcısında temizlenen yağlı suyun (sintinenin)
kirlilik miktarını okuyarak gösteren ve bu sudaki
kirlilik miktarının 15 ppm değerinin altında
çıkmasıyla temiz kabul edilen suyu denize gönderen
valfi, 15 ppm veya üstünde bir değer çıkması
durumunda ise kirli kabul edilen suyu sintine veya
sintine toplama tankına gönderen valfi açan
elektronik cihaz.
otomatik stop cihazı : (İng. automatic stopping device) Yağlı su
ayrıştırıcısında ppm tablosunun çalıştırılmaması
veya herhangi bir nedenle kapanması durumunda
denize temiz su çıkış valfini kapatan veya pompayı
durduran bir emniyet cihazı.
özel alan (sınırlandırılmış alan) : (İng. special area, restricted area) Yağlı su
ayrıştırıcısının çalıştırılmasında bazı kısıtlamalar ve
koşullar bulunan Akdeniz, Karadeniz ve Baltık
Denizi alanları ile Kızıl Deniz ve Körfez bölgelerine
verilen ad.
plaka (levha) : (İng. plate) Bazı yağlı su ayrıştırıcılarında filtre
vazifesi görmek üzere kullanılan belirli sayıda ve
eğik biçimde birbiri ardına sıralanmış çelik
levhalara verilen ad.
ppm : (İng. particular (part) per million) Sintine suyunun
içindeki yağ veya kirlilik miktarını ifade eden
milyonda parçacık anlamına gelen bir ölçü veya
değerlendirme metodu.
prob (algılayıcı) : (İng. probe) Sintine separatörünün (yağlı su
ayrıştırıcısının) üst tarafında toplanan farklı
yoğunluklardaki sıvıları (kirli yağ ve su) algılayarak
bu bölümde artan kirli yağ seviyesiyle çamur valfini
açan ve kirli yağı (çamuru) çamur tankına
göndermekte kullanılan bir çeşit cihaz veya
yoğunluğa duyarlı şamandıra, seviye ölçer.
sintine : (İng. bilge) Ana ve yardımcı makinalardaki
kaçaklar nedeniyle makina dairesinde panyola
saçlarının alt kısmında bulunan kuyularda toplanan
kirli veya yağlı su ya da gemi ambarlarının
yıkanması sonrasında ambarda kalan kirli veya yağlı
su.
sintine filtresi : (İng. bilge filter) Gemilerin sintine (yağlı su)
devrelerinde kullanılan sintine pompasının emme
devresi üzerinde bulunan ve sintine suyundaki
pislikleri temizleyip tutarak pompayı koruyan
temizleme elemanı.
sintine pompası : (İng. bilge pump) Makina dairesindeki veya
ambarlardaki sintineyi (yağlı suyu) tanklara transfer
eden veya sintine separatöründe bulunduğunda
muhtelif yerlerden aldığı sintineyi separatörden
(ayrıştırıcıdan) geçirerek denize basan genellikle
pistonlu veya dönel hareketli hacimsel pompa.
sintine separatörü : (İng. oily water separator, OWS) Gemi
ambarlarında veya makina dairesinde bulunan yağlı
suları (sintineleri) bir sintine pompası ile alarak
içinde bulundurduğu bir veya birkaç grup filtreden
geçirerek temizleyen ve sintine suyundaki kirlilik
oranı 15 ppm değerinin altına düştüğünde ise
temizlenmiş olan bu suyu denize basan bir
ayrıştırma ünitesi, yağlı su ayrıştırıcısı.
sintine suyu : (İng. bilge water) Ana ve yardımcı makinalardaki
kaçaklar nedeniyle makina dairesinde panyola
saçlarının alt kısmında bulunan kuyularda toplanan
kirli veya yağlı su ya da gemi ambarlarının
yıkanması sonrasında ambarda kalan kirli veya yağlı
su.
sintine tankı : (İng. bilge tank, bilge water tank, bilge holding
tank) Yağlı su ayrıştırıcısının kullanılmadığı veya
sintinedeki su seviyesinin aşırı yükselmesi
durumunda sintinedeki suyun sintine pompası ile
alınıp transfer edildiği veya içinde sintine bulunan
tank.
sintine toplama tankı : (İng. bilge holding tank) Yağlı su ayrıştırıcısının
kullanılmadığı veya sintinedeki su seviyesinin aşırı
yükselmesi durumunda sintinedeki suyun sintine
pompası ile alınıp transfer edildiği veya içinde
sintine bulunan tank.
şamandıra : (İng. float) Herhangi bir tankın alt veya üst
seviyelerinde bulunup düşük veya yüksek seviye
durumlarında alarm çaldırarak işletmeci personeli
uyaran veya herhangi bir pompayı devreye sokan
veya devreden çıkartan seviye kontrol cihazı.
temiz su çıkışı : (İng. clean water outlet) Sintine (yağlı su)
ayrıştırıcısından geçen sintine suyunun içindeki
kirlilik oranı 15 ppm değerinden düşük olduğunda
temizlenmiş olduğu kabul edilen bu suyun denize
basılmak üzere ayrıştırıcıdan çıktığı devre veya valf.
üç yönlü valf : (İng. three way valve) Bazı yağlı su
ayrıştırıcılarında kullanılan ve sintine suyunun
ayrıştırıcıya giriş veya çıkış yönünü değiştirmede
kullanılan bir çeşit mekanik yön kontrol valfi, üç
yollu valf.
vakum ölçer : (İng. vacuum gauge) Genellikle pompa
seviyesinden daha aşağıdaki bir tanktan emme
yapan pompaların girişinde kullanılan ve pompanın
girişindeki vakum değerini gösteren bir gösterge,
vakum göstergesi.
valf sandığı : (İng. valve chest) Gemilerdeki balast veya yakıt
tanklarının çokluğu nedeniyle bu tanklardan alıcı ve
tanklara verici valflerin bir arada olduğu bir valf
bloğu.
yağlı su ayrıştırıcısı : (İng. oily water separator) Gemi ambarlarında
veya makina dairesinde bulunan yağlı suları
(sintineleri) bir sintine pompası ile alarak içinde
bulundurduğu bir veya birkaç grup filtreden
geçirerek temizleyen ve sintine suyundaki kirlilik
oranı 15 ppm değerinin altına düştüğünde ise
temizlenmiş olan bu suyu denize basan bir
ayrıştırma ünitesi, sintine separatörü.
yüksek seviye alarmı : (İng. high level alarm) Herhangi bir tankta bulunan
sıvının izin verilebilir en üst seviyesinin de üstüne
çıkmaya başladığında işletmeciyi uyaran sesli ve
ışıklı uyarı.
